Trudnoća pacijentkinja sa multiplom sklerozom najčešće prolazi bez većih komplikacija, kaže za portal “Zdravlje vodič” dr Vesna Arsić Pejić, šef odeljenja za neurologiju Javne zdravstvene ustanove Bolnice Istočno Sarajevo. Žene sa invaliditetom kao posledicom ove bolesti najčešće se i odlučuju da krenu u proces VTO. Razlog tome je verovatno i činjenica da su kod njih manje šanse za aktiviranje bolesti u trudnoći.

Da li ste se u dosadašnjem radu susreli sa pacijentinjama koje imaju neku vrstu fizičkog invaliditeta a pripremaju se za proces VTO?

Svakako je moguće da se i kod pacijentkinja sa različitim stepenom invaliditeta ostvari velika želja o potomstvu, kao i rođenje potpuno zdravog deteta. U toku rada najčešće se srećemo sa mladim pacijentkinjama obolelim od multiple skleroze koje su sa različitim stepenom motornog deficita u pripremi za VTO. Smatra se da je trudnoća relativno sigurna kod pacijentkinja sa multipom sklerozom, te ona u većini slučajeva prolazi bez većih komplikacija.

O kakvim vrstama invaliditeta je najčešće reč?

Kada govorimo o različitom stepenu invaliditeta u sklopu neuroloških bolesti mislimo na slabost ili oduzetost nogu – parapareza ili paraplegija, kao i slabost ili oduzetost jedne polovine tela – hemipareza ili hemipegija, zatim slabost mišića i posledična otežana pokretljivost, poremećaj senzibiliteta i seksualna disfunkcija. Navedeni neurološki deficit je moguć kod pacijentkinja sa multiplom sklerozom ali i pacijentkinja sa cerebrovaskularnim bolestima koje se sve češće javljaju kod mladih . Motorni deficit u smislu otežane pokretljivosti ili potpune nepokretnosti se javlja i kod pacijentkinja sa povredom kičmene moždine.

Posebnu grupu čine neurološke naslednje bolesti – bolesti poremećaja pokreta, nasledne periferne neuropatije, razne vrste miopatija. U zavisnosti od stepena invaliditeta ginekolog procenjuje da li će porođaj biti vaginalni ili će se opredeliti za carski rez.

Koji su njihovi najčešći strahovi, zbog čega nerado razmišljaju o potomstvu?

Invaliditet za buduću majku predstavlja psihičko opterećenje zbog mogućnosti pojave bolesti kod deteta, prisutan je i strah od osuđivanja i nerazumevanja okoline. Postoji i opravdani strah od majčinstva i zabrinutost hoće li moći da brine u budućnosti za svoje dete. Ovde posebnu važnost ima adekvatno genetsko informisanje.

Koliko trudnoća kao specifično stanje može da pogorša ili izazove neke bolesti?

Kod pacijentkinja sa multiplom sklerozom smanjena je šansa za javljanje aktivne bolesti (relapse) u trudnoći, ali je povećana sklonost za ponovno javljanje aktivne bolesti nakon porođaja, najčešće nakon tri do šest meseci.

Pacijentkinje sa povredom kičmene moždine ima rizičniji tok trudnoće zbog autonomne disrefleksije i poremećene vaskularizacije. Neki simptomi mogu biti maskirani poremećenim senzibilitetom.

Trudnice koje imaju epilepsiju su sklone smanjivanju doze antiepileptika budući da postoji strah da ti lekovi mogu remetiti razvoj deteta što može dovesti do učestalijih epileptičnih napada .

Povećan rizik za moždani udar i nastanak invaliditeta u toku trudnoće odnosi se najčešće na period nakon šestog meseca trudnoće kao posledica preeklampsije, naglog povišenja krvnog pritiska u trudnoći kao i uticaja nekih hormona, ali je ukupan rizik za moždani udar kod trudnica relativno mali. Za adekvatnu pripremu, praćenje trudnoće kod pacijentkinja sa invaliditetom najbitnija je njena saradnja sa ordinirajućim lekarom kao i multidisciplinarni pristup.

*Ovaj tekst deo je projekta Majčinstvo i invaliditet “Dajmo i njima šansu” koji sufinansira Ministarstvo kulture i informisanja. Izneti stavovi ne izražavaju nužno stavove ministarstva.