Transplantacija je način lečenja bolesnika kojem je iz nekog razloga određeni organ otkazao funkciju. U svetu je prva transplantacija urađena čak 1905. godine u Češkoj kada je pacijentu presađena rožnjača. Prva transplantacija bubrega urađena je 1954. godine, a srca 1967. godine.
Kada je u pitanju Srbija, prva transplantacija bubrega urađena je 1973. godine u Beogradu, a jetre 1995. godine. Iste godine je na Institutu za kardiovaskularne bolesti „Dedinje“ presađeno prvo srce.
Organi koji se mogu transplantirati su: srce, pluća, jetra, bubrezi, pankreas…
Tkiva koja se mogu transplantirati su: koštana srž, srčani zalisci, delovi kostiju, koža, rožnjača…
U Srbiji je 2. avgusta 2018. godine na snagu stupio Zakon o presađivanju organa kojim je uvedena pretpostavljena saglasnost za doniranje organa u slučaju moždane smrti. To znači da smo svi mi potencijalni donori, ali pod uslovom da se za vreme života ta osoba nije otvoreno protivila donatorstvu i pod uslovom da se porodica složi. I dalje se za mišljenje pitaju: roditelj, supružnik, vanbračni partner ili punoletno dete. Njihovo protivljenje mora biti uvaženo. Svi koji ne žele da budu donori trebalo bi da ispune obrazac kod izabranog lekara ili da se jave Upravi za biomedicinu Ministarstva zdravlja u Beogradu. Broj telefona ove službe je 011/ 3616-340. Podaci moraju da budu redovno ažurirani i službenici ih prosleđuju centrima za transplantaciju. U Srbiji se presađivanje organa obavlja u četiri centra: Kliničkom centru Srbije, Kliničkom centru Vojvodine, Kliničkom centru Niš, Vojnomedicinskoj akademiji, kao i u Univerzitetskoj dečjoj klinici u Tiršovoj ulici u Beogradu. Koliko je organa presadjeno u proteklih pet godina pročitajte ovde http://zdravlje-vodic.rs/broj-transplantacija-ipak-pada/
Prema parametrima „Eurotransplanta“, u Srbiji, koja ima više od 7,1 milion stanovnika, trebalo bi da bude obavljeno najmanje 70 transplantacija srca, 200 jetri i skoro 450 transplantacija bubrega svake godine.
Članovi porodice se često pitaju da li će uzimanje organa narušiti izgled tela pokojnika, ali odgovor je negativan. Organi se uzimaju hirurškim zahvatom, a telo se tretira sa dužnim poštovanjem. Organi se moraju izvaditi ubrzo nakon što je donor proglašem moždano mrtvim i veoma brzo se moraju presaditi. Zahvaljujući naprednoj tehnologiji mogu da izdrže u posebnim uslovima:
– srce i pluća najduže 6 sati
– pankreas 12 časova
– jetra manje od 24 časa
– bubrezi 30 časova
– rožnjače nekoliko dana
– srčani zalisici, vene, kosti, koža i po nekoliko meseci