U Srbiji se više od 30 odsto porođaja završi carskim rezom. Nekada je ta hirurška intervencija rađena samo kada je bilo neophodno, kada postoji rizik za majku i bebu, a danas je postala trend među ženama, a mnoge od njih smatraju da je to komforniji način porođaja od prirodnog, piše Euronews Srbija.

Međutim, ginekolozi upozoravaju da carski rez sa sobom nosi određeni rizik, kao i da su najčešće komplikacija krvarenje i infekcije. Da bi porođaj učinili što bezbednijim za majku i bebu tim lekara, predvođen prof. Aleksandrom Ljubićem, uveo je jedinstvenu metodu, bio-porođaj. Zapravo, koriste biološku terapiju tokom porođaja carskim rezom kako bi se smanjila mogućnost komplikacija – krvarenje, infekcije i ubrzalo zarastanje rana. Nova metoda primenu je našla i kod prirodnog porođaja.

Poznato je da žena tokom carskog reza izgubi oko litar krvi, a nekada i više ukoliko dođe do komplikacija. Cilj ginekologa bio je da se te komplikacije smanje na minimum. To su postigli primenom biološke terapije tokom porođaja, jer se smanjuju krvarenja, sprečavaju infekcije i ubrzava zarastanje rana.

Mnogi se pitaju šta je zapravo bio-porođaj?

Prof. Ljubić objašnjava da se kod bio-porođaja kao biološka terapija koriste produkti krvi. Procedura je takva da se pre samog porođaja od trudnice uzima određena količina krvi, a posebnom tehnologijom stvara se biološki materijal koji se koristi tokom porođaja.
“Biološki porođaj zamišljen je i napravljen da bi smanjio komplikacije kod majke tokom carskog reza. Sada znamo kako da primenimo i kod vaginalnog porođaja. To je skup tehnologija gde se koriste sopstvene ćelije i njihovi produkti, kojim porođaj činimo bezbednijim za majku i dete. Pre početka porođaja se iz krvi majke izdvajaju i koncentrišu ćelije – krvne pločice i po potrebi bela krvna zrnca, iz kojih aktivacijom dobijamo potrebne faktore rasta. Iz tečnog dela krvi (plazme), izdvajamo fibrinogen, iz koga se aktivacijom dobija fibrin – krvna mrežica koja omogućava zaustavljanje krvarenja”, objašnjava prof. Ljubić.

Primena kod carskog reza i prirodnog porođaja

Prilikom porođaja carskim rezom, nakon rađanja posteljice stavlja se krvna mrežica – fibrin i tako zaustavlja obilno krvarenje sa mesta ležišta posteljice. Osim toga, faktor rasta se obrizgava u slojeve tkiva koji se šiju nakon operacije, tako da se ubrzava zarastanje rane i preveniraju infekcije.
To nije sve, od mikroorganizama koji su normalna flora porođajnog puta kod žene pravi se “kupka za bebu”. Naravno, prethodno se ispituje da ne postoji infekcija. Mnoge naučne studije su pokazale da se kod prirodnog porođaja stvaraju optimalni uslovi za bebu, jer prolaskom kroz porođajne puteve novorođenče “prima” mikroorganizme koji su važni za imunitet.

Taj deo se preskače kod carskog reza. Zbog toga se kod bio-porođaja beba okupa u prethodno napravljenoj kupki kako bi bila izložena normalnoj, fiziološkoj flori grlića i vagine. Istraživanja su pokazala da bebe koja preskoče taj deo imaju veće predispozicije za razne imunološke poremećaje, sklonije su alergijskim reakcijama.

Bio-porođaj našao je svoju primenu i kod porođaja prirodnim putem. I tu je princip zaustavljanja krvarenja identičan kao kod carskog reza. Fibrin se stavljamo na mesto odvajanja posteljice.

Profesor Ljubić objašnjava da kod prirodnog porođaja dolazi do mikropovreda karličnog dna, prolaskom bebine glavice kroz meke delove porođajnog puta. Posledice tih povreda mnoge žene osete kasnije u životu, što se manifestuje padom vaginalnih zidova, popuštanjem kontrole mokraćne bešike. Kod biološkog porođaja u strukturu karličnog dna ubacuju se faktori rasta koji pomažu zarastanju rana.

“Cilj bio-porođaja je da sprečimo komplikacije vaginalnog i operativnog porođaja za majku, prvenstveno krvarenje, infekcije i popuštanje karličnog dna. Drugi cilj, kod dece rođene carskim rezom, je da poboljšamo uslove za njihov razvoj – imuni sistem, mikrobiološka flora, neuro-razvoj”, priča Ljubić.

Postoje centri u svetu koje rade neke segmente bio-porođaja – premazivanje novorođene bebe sekretima majke.
“Dugoročno se takva deca prate. Pokazalo se da su intelekt i neurološki razvoj dece koja su rađena na taj način superiorniji u odnosu na decu koja nisu izlagana mikroorganizmima prirodnog puta rađanja. Premazivanjem novorođenčeta sekretima majke beba ne gubi ništa time što je rođena carskim rezom”, objašnjava Ljubić.

Kako se priprema biološki materijal?

Produkti krvi, za sprečavanja komplikacija kod pacijenata, već se koriste u nekim drugim granama hirurgije. Pre svega u kardio hirurgiji, gde se koristi posebna mašina za “spasavanje” krvi pacijenta, kako ne bi morala da se koristi transfuzija. Sada su produkte krvi ginekolozi počeli da primenjuju i kod porođaja.

LJubić objašnjava da se kod bio-porođaja ili biološkog porođaja koriste potencijali sopstvenog organizma. U ovom slučaju krv se posebnom tehnologijom obrađuje i dobija se materijal koji može da zaustavi krvarenje, spreči infekciju, ubrza zarastanje rana.

“Materijal pripremamo pre porođaja. Uzmemo određenu količinu krvi od žene i napravimo ono što ćemo koristiti tokom porođaja. Onda ulazimo u operacionu salu. Prednosti ove metode su brojne – oparavak je ubrzaniji, zarastanje rane je brže, zaustavlja se krvarenje. Kod vaginalnog porođaja sprečavamo posledice koje će se javiti kasnije i koje ćemo lečiti za pet ili deset godina. Kada nam dođe žena sa popuštanjem karličnog dna, mi primenjujemo sve te biološke terapije. Međutim, efekti su mnogo veći ako se primeni tokom porođaja, jer na taj način sprečavamo da promene nastanu”, objašnjava dr LJubić.

Do sada je u program bio-porođaja uključeno više od 30 porodilja. Objavljeno je više radova u različitim časopisima, od kojih je verovatno najprestižniji “Journal of Perinatal Medicine”.
Da bi se primenio bio-porođaj moraju da postoje određeni uslovi. Oni se prvenstveno odnose na broj i kvalitet trombocita, adekvatnu mogućnost koagulacije, odsustvo infekcije. Potrebno je sve to ispitati unapred, kako bi se trudnica i lekari na pravi način pripremili za porođaj.

Bio-porođaj, za sada, primenjuje se samo u privatnoj praksi, državna porodilišta ne primenjuju tu metodu.

Foto: Pixabay/Engin_Akyurt